Μπαλι

Το νησί που όλος ο δυτικός κόσμος αναγνωρίζει ως έναν τροπικό αλλά προσιτό προορισμό είναι ένας τόπος που έχει δεχθεί ποικίλες επιρροές από Ανατολή και Δύση και αποτέλεσε μήλον της έριδος εξαιτίας της παράδοξης, φυσικής ομορφιάς και της προικισμένης γης του. Τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα το φτωχό αγροτικό νησί της Ινδονησίας γνώρισε την ανάπτυξη και διαμορφώθηκε, έως ένα βαθμό, σύμφωνα με τα πρότυπα του σύγχρονου τουρισμού, προκειμένου να συνδυάσει το γραφικό ασιατικό τρόπο ζωής με τις ανάγκες των τουριστών από τη Δύση.

ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ

Οι λιγοστοί ταξιδιώτες των αρχών του προηγούμενου αιώνα απολάμβαναν τη θάλασσα, τον παραδοσιακό αγροτικό τρόπο ζωής, τα αλλότρια τοπία και την αύρα των εντυπωσιακών ναών του νησιού.

Οι Ευρωπαίοι το ανακάλυψαν και φυσικά το διεκδίκησαν κατά τα τέλη του 16ου αιώνα και ειδικότερα το 1595, όταν οι Ολλανδοί έφτασαν πρώτοι στο Μπαλί για να μείνουν.

Ενώ στην Ινδονησία υπήρχαν πόλεις χιλιάδων ετών, που όμως δεν θύμιζαν σε τίποτα τις ευρωπαικές, οι Ολλανδοί έχτιζαν νέες, με βουλεβάρτα και κανάλια, προσεγγίζοντας όσο περισσότερο γινόταν τα δικά τους πρότυπα. Ύστερα από περισσότερους από τρεις αιώνες κατοχής και μια πολύνεκρη εξέγερση το 1906, το νησί παρέμεινε στην κυριαρχία της Ολλανδίας έως το Β Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στην πρωτεύουσα Denpasar, που αποτέλεσε τη βάση της αποικίας, οι δυτικές επιρροές περιορίζονταν στα ευρωπαικά βουλεβάρτα και τους περίτεχνους κήπους. Τα δυσπρόσιτα φυσικά τοπία, όπως το ηφαίστειο του Gunung Batur στο βόρειο τμήμα του νησιού, όπου μια λίμνη καλύπτει τη μισή επιφάνεια του κρατήρα, δημιουργούν εικόνες ανυπέρβλητης ομορφιάς που δικαιολογούν απόλυτα ένα τόσο μακρινό ταξίδι. Οι φημισμένες παραλίες που μεταγενέστερα έγιναν πόλος έλξης των επισκεπτών, παρέμειναν αγνές και ανεκμετάλλευτες για πολλούς αιώνες.

Το Μπαλί των αρχών του αιώνα είχε να επιδείξει μόνο την επιβλητική φύση του, που σαν παζλ συνδύαζε τις καταπράσινες κοιλάδες με τους τεράστιους ορεινούς όγκους και τα ηφαίστεια και τους απέραντους ορυζώνες με τις εκθαμβωτικές παραλίες, σε μια τροπική εικόνα που συμπλήρωναν αριστοτεχνικά και ανεπιτήδευτα τα ήθη και τα έθιμα των κατοίκων.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΦΙΛΜ

Η εικόνα που έχουμε σήμερα για τους Μπαλινέζους και τον τρόπο ζωής τους προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από φωτογραφίες της εποχής. Μαζί με τους καλλιτέχνες και τους συγγραφείς που έρχονταν στην Ινδονησία για να καταγράψουν και να αποτυπώσουν την αίσθηση του εξωτικού, οι πρώτοι φωτογράφοι που έφτασαν στο Μπαλί έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για την καθημερινή ζωή των κατοίκων των αγροτικών περιοχών και για τις συνήθειές τους.

Οι φωτογραφίες αποδεικνύουν περίτρανα την ομορφιά της φύσης που μάγεψε τους Δυτικούς. Ακόμη, μαρτυρούν σκηνές από τον αγροτικό τρόπο ζωής, τις ιδιότυπες συνθήκες ζωής και τις αγαπημένες απασχολήσεις των Μπαλινέζων όπως το ιδιαίτερα δημοφιλές παιχνίδι των κοκορομαχιών, που λειτουργούσε σύμφωνα με ένα εξαιρετικά περίπλοκο, άγραφο σύστημα στοιχημάτων (αδύνατον να γίνει κατανοητό από οποιονδήποτε ξένο επιχειρούσε να συμμετάσχει) και αντανακλούσε τον μπερδεμένο ιστό των καθηκόντων και των αλληλεπιδράσεων της τοπικής κοινωνίας.

Σκηνές από χορευτικές και θεατρικές παραστάσεις καταδεικνύουν πως στην καλλιτεχνική έκφραση των Μπαλινέζων τίποτα δεν ήταν στατικό, αυστηρό και αμετάβλητο αλλά αντίθετα η ιδιοσυγκρασία τους επέβαλλε τις καινοτομίες και τον αυτοσχεδιασμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα , ο γνωστός χορός Kecak, που ενώ θεωρείται από τους ταξιδιώτες παραδοσιακός χορός της περιοχής, στην πραγματικότητα εφευρέθηκε τη δεκαετία του 20 με τη συνεργασία ξένων καλλιτεχνών κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων μιας ταινίας για το νησί.

Το Μπαλί που για τους ντόπιους δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια φτωχή περιοχή στηριζόμενη στην αγροτική ανάπτυξη, την ίδια στιγμή απολάμβανε την αίγλη που του χάριζε η αντίληψη περί ασύγκριτου εξωτισμού των ευρωπαίων ταξιδιωτών για έναν προορισμό με γνήσια φυσική ομορφιά, αποτελώντας σημείο έμπνευσης, αναψυχής και περιπέτειας, καθορίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη μετέπειτα πορεία του.